A Rede de Granxas Modelo marcará os custos de produción para garantir a xustiza na cadea alimentaria
A Fundación Juana de Vega, en colaboración co Consello Regulador das Carnes de Vacún de Galicia, a Cooperativa A Carqueixa e o Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM), puxeron en marcha unha nova iniciativa que busca establecer un modelo produtivo tipo para o sector do vacún de carne en Galicia. Este proxecto, coñecido como Grupo Operativo Rede Galega e Granxas Modelo, ten como obxectivo calcular os custos de produción para garantir o cumprimento da Lei da Cadea Alimentaria e mellorar a xestión das explotacións gandeiras.
O vacún de carne é fundamental para a economía rural de Galicia, en especial pola súa vinculación a produtos de calidade recoñecida como a IXP Ternera Gallega e a Vaca Galega e Boi Galego. Ademais, xoga un papel decisivo na xestión do territorio e na prevención de incendios. Con todo, o sector enfróntase a retos importantes, como a falta de relevo xeracional e unha menor organización en comparación con outros sectores gandeiros máis profesionalizados, como o do leite.
Para facer fronte a estes desafíos, o proxecto colaborará con 20 granxas voluntarias en toda Galicia durante dous anos. O obxectivo é recoller datos técnicos e económicos que permitan definir un modelo de produción representativo, mellorando a competitividade e a sostibilidade das explotacións.
A importancia dos custos de produción
O cálculo dos custos de produción é esencial non só para garantir a viabilidade das explotacións, senón tamén para asegurar que os gandeiros poidan cumprir coa Lei da Cadea Alimentaria, que establece, entre outras cousas, que os produtos non poden venderse por baixo dos custos de produción. Segundo a Fundación Juana de Vega, contar con datos fiábeis sobre estes custos é unha ferramenta clave para mellorar a posición de negociación dos produtores e asegurar unha xestión eficaz das súas granxas.
A Lei da Cadea Alimentaria, aprobada en 2013, foi deseñada para reducir o desequilibrio nas relacións comerciais entre os diversos actores da cadea de valor, especialmente protexendo aos produtores. Non obstante, moitos gandeiros seguen sen ter unha información precisa sobre os seus custos, o que lles resta capacidade de negociación e fai máis difícil para as autoridades supervisar o cumprimento da lei.
O proxecto Rede Galega e Granxas Modelo pretende solucionar esta carencia, proporcionando unha ferramenta práctica e sostida que permita calcular os custos de produción de maneira detallada e personalizada.
Unha ferramenta para mellorar a competitividade
Os resultados do estudo tamén se integrarán na aplicación Conta Carne, desenvolvida pola Xunta de Galicia para axudar aos gandeiros a calcular os seus custos de explotación. Así, esta iniciativa non só axudará a mellorar a transparencia no sector, senón que tamén ofrecerá aos gandeiros unha ferramenta útil para mellorar a rendibilidade das súas granxas.
Unha vez finalizado o proxecto, a información obtida poñerase a disposición dos gandeiros e das autoridades, coa idea de estender o modelo a outros sectores, como o vacún de leite, o ovino-caprino e o porcino, ampliando así o impacto positivo sobre o sector gandeiro galego no seu conxunto.
Este proxecto foi un dos seleccionados na convocatoria de 2023 das Axudas para proxectos innovadores de Grupos Operativos, cofinanciado polo Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural (Feader) dentro do Plan Estratéxico da PAC 2023-2027. Cun orzamento de 139.900,70 euros, está financiado nun 80% pola Unión Europea e o 20% restante pola Consellería de Medio Rural da Xunta de Galicia. O proxecto terá unha duración de 25 meses, dende setembro de 2024 ata setembro de 2026.
Os Grupos Operativos, como o que integra esta rede de granxas modelo, agrupan axentes diversos do medio rural para desenvolver proxectos innovadores que aporten solucións a problemas comúns ou que proben novas ideas prácticas, co obxectivo de mellorar a sustentabilidade e a rendibilidade dos sectores agrícolas e gandeiros.