Galicia rexistrou en 2023 máis de 20 vítimas de violencia de xénero ao día
Isto supón un 7,6 % máis que en 2022. As vítimas presentaron o 76,7 % das denuncias, mentres que as interpostas polo seu contorno representan o 1,9 %. Ademais, concedéronse 1.299 ordes de protección, un 2 % máis, e ditáronse 679 medidas cautelares civís.
Tanto o número de denuncias como o de mulleres vítimas de violencia de xénero rexistrados o ano pasado en Galicia aumentaron con respecto a 2022. Entre xaneiro e decembro contabilizáronse 7.438 vítimas, é dicir, máis de 20 ao día, o que supuxo un incremento interanual do 7,6 %. A taxa de violencia de xénero (mulleres vítimas por cada 10.000 mulleres) en Galicia foi de 53,1, a segunda máis baixa do Estado, cuxa media se situou en 79,4. Ademais, en 2023 rexistráronse 78 menores tutelados vítimas de violencia de xénero, un menos que en 2022. Neste último dato contabilízanse aos fillos/as de vítimas sobre os que o maltratador exerceu violencia de forma directa.
Durante o período estudado, os xulgados da comunidade rexistraron 7.483 denuncias por violencia de xénero, fronte ás 6.995 de 2022, o que supón un incremento do 7 %. A gran maioría (5.743), o 76,7 %, foron presentadas polas propias vítimas, ben nos xulgados ou en dependencias policiais, cifra que segue sendo moi superior á das denuncias presentadas polo contorno da vítima, apenas un 1,9 % do total. As denuncias derivadas directamente de atestados policiais representaron o 14,8 %; as orixinadas por partes de lesións, o 5,2 % e as interpostas por terceiras persoas alleas ao contorno da vítima, o 1,2 %.
Os xulgados galegos que asumen os casos de violencia sobre a muller concederon o ano pasado 1.299 ordes e medidas de protección e seguridade, un 2 % máis que en 2022. En total, recibiron 1.928 peticións destas medidas protectoras -un 2,5 % máis que en 2022-, das cales foron concedidas o 67,3 %; mentres que os xulgados en funcións de garda incoaron 492, das que adoptaron 320, o 65 %, segundo os datos estatísticos feitos públicos hoxe polo Observatorio contra a Violencia Doméstica e de Xénero do Consello Xeral do Poder Xudicial (CXPX).
Os xulgados de violencia sobre a muller, xulgados do penal e as audiencias provinciais de Galicia ditaron entre xaneiro e decembro en procesos de violencia de xénero 2.415 sentenzas, das cales 1.976, é dicir, o 81,8 %, foron condenatorias. No período estudado, os xulgados de menores axuizaron a 16 persoas por delitos relacionados con violencia sobre a muller, fronte ás nove de 2022, é dicir, un 77,8 % máis.
Segundo os datos estatísticos do Observatorio contra a Violencia Doméstica e de Xénero, en 2023 na comunidade aumentaron un 36,6 % os casos de vítimas que se acolleron a dispensa para non declarar, pois optaron por esta opción 493 mulleres, fronte ás 361 que o fixeron en 2022.
Por outra banda, os órganos xudiciais ditaron 679 medidas cautelares civís, cuxa finalidade é a protección da muller e dos menores en tanto se resolve o proceso penal. As máis frecuentes foron as relacionadas coa prestación de alimentos (197), que representaron o 29 % do total de medidas civís adoptadas. Ademais, adoptáronse 121 relativas á atribución da vivenda; 167 sobre suspensión do réxime de visitas; e 90 sobre suspensión da garda e custodia.
Un aumento do dez por cento con respecto ao ano anterior no total de España
Durante 2023 o número de denuncias e o de mulleres vítimas da violencia de xénero volveron aumentar con respecto ao ano anterior en España, como vén ocorrendo de forma continuada desde 2013, coa única condición do ano 2020, no que a situación das vítimas da violencia de xénero estivo condicionada pola crise sanitaria da covid. Ao longo do pasado ano, rexistráronse cada día un total de 546 denuncias e houbo 533 mulleres vítimas destes delitos, cifras que se sitúan por encima da media diaria rexistrada no exercicio anterior (499 e 483, respectivamente).
Segundo os datos anuais correspondentes a 2023 do Observatorio contra a Violencia Doméstica e de Xénero, os órganos xudiciais recibiron 199.282 denuncias por violencia de xénero, un 9,46 % máis que en 2022, ano no que se rexistraron 182.065; en canto ás mulleres vítimas, foron 194.658, un 10,30 % máis que o ano anterior, con 176.483.
A suma das ordes de protección acordadas o pasado ano ascendeu a 35.551, un 8,24 % máis que en 2022, mentres que as sentenzas ditadas foron 60.172, un 5,4 % máis. O 80,64 % desas resolucións contiñan un fallo condenatorio, o que marca un novo máximo anual na serie histórica.
Un ano máis, sete de cada dez denuncias (70,93 %) foron presentadas polas propias vítimas, ben no xulgado ou en comisaría, cifra que segue sendo moi superior á das denuncias presentadas pola contorna da vítima, apenas un 1,82 por cento do total. As denuncias derivadas directamente de atestados policiais representaron o 15,89 %; as orixinadas por partes de lesións, o 7,94% e as presentadas por terceiras persoas, o 3,43 por cento.
A taxa de vítimas de violencia de xénero por cada 10.000 mulleres foi de 79,4 en toda España, seis puntos e medio máis alta que en 2022. Por encima da media nacional situáronse Baleares, cunha cociente de 124,8; Murcia, con 114,5; Comunidade Valenciana, con 106,5; Canarias, con 102,1; Andalucía e Navarra, con 88,8; e Madrid, con 80,9. As taxas máis baixas contabilizáronse en Castela e León, con 52,5 vítimas por cada 10.000 mulleres; Galicia, con 53,1; País Vasco, con 56,8; A Rioxa, con 58,9; Cataluña, con 61,5; Castela-A Mancha, con 62; Asturias, con 65,3; Aragón, con 72,8; Cantabria, con 76,7, e Estremadura, con 77.
Dous de cada tres mulleres vítimas (65,22 %) eran españolas.
O 10% das vítimas renunciou a declarar
A porcentaxe de mulleres vítimas que se acolleron á dispensa da obrigación legal de declarar aumentou un 15,38 % respecto a 2022: un total de 19.500 vítimas renunciaron a prestar declaración contra os seus agresores. Pese ao incremento no número total, a porcentaxe de vítimas que se acolleu a dispénsaa (10,02 %) foi moi similar ao de 2022 (9,58 %). Delas, 9.540 eran españolas e 7.299 doutras nacionalidades.
En 2023 solicitáronse nos órganos xudiciais un total de 50.806 ordes de protección. Delas, foron acordadas 35.551, un 8,24 % máis que en 2022 e denegáronse outras 15.067, un 5,6 % máis que no ano anterior. Un ano máis, os órganos xudiciais acordaron sete de cada dez ordes de protección, un 69,97 por cento.
Do total de ordes de protección ditadas polos órganos xudiciais, 29.177 foron polos xulgados de violencia sobre a muller, que acordaron o 68,7 % das solicitudes que recibiron; as outras 6.374 (o 77 % das solicitadas) corresponderon aos xulgados de garda.
No 46,3 % dos casos, a relación de parella (cónxuxe ou relación afectiva) mantíñase no momento de solicitude da orde de protección, porcentaxe levemente inferior ao de 2022 (48,4 %).
Dous de cada tres mulleres (64,8 %) que solicitaron protección eran españolas e un 2,1 % do total (españolas e estranxeiras) eran menores de idade. En ambos os casos, as porcentaxes son similares aos rexistrados en 2022.
Medidas xudiciais penais e civís de protección
Os órganos xudiciais acordaron tamén, derivadas das ordes de protección e doutras medidas cautelares, un total de 64.914 medidas xudiciais penais de protección das vítimas (mulleres e menores). No ámbito penal, as máis frecuentes foron as ordes de afastamento (25.137), que representaron o 67,37 % do total de ordes de protección e medidas cautelares acordadas, e a prohibición de comunicación (24.270), un 65,25 por cento.
Por outra banda, os órganos xudiciais ditaron un total de 20.757 medidas cautelares civís, cuxa finalidade é a protección da muller e dos menores en tanto se resolve o proceso penal. As máis frecuentes foron as relacionadas coa prestación de alimentos (6.471), seguidas polas relacionadas coa atribución da vivenda (4.550), a suspensión do réxime de visitas (4.026) e a suspensión da garda e custodia (2.411).
Oito de cada dez sentencias foron condenatorias
O pasado ano, a porcentaxe de sentenzas condenatorias ditadas polos órganos xudiciais (xulgados de violencia sobre a muller, xulgados do penal e audiencias provinciais) en procesos relativos a violencia de xénero aumentou máis de tres puntos respecto a 2022 e situouse no 80,64 % do total.
O número total de sentenzas ditadas en 2023 foi de 60.172 e, delas, 48.525 foron condenatorias e 11.647 (o 19,36 %), absolutorias.
A maior porcentaxe de condenas a maltratadores produciuse, como en anos anteriores, nos xulgados de violencia sobre a muller, co 92,56 %, e nas audiencias provinciais, co 81,02 % do total de sentenzas ditadas. Os xulgados do penal impuxeron condenas no 69,08 % dos casos axuizados.
Os datos globais
Os principais indicadores da violencia de xénero mostraron, durante o cuarto trimestre do ano pasado, a tendencia á alza de toda a anualidade. O número de mulleres vítimas da violencia machista, 49.780, foi un 14,43 por cento máis que no mesmo período de 2022, no que sumaron 43.504. Dous de cada tres vítimas (65,49 %) tiña nacionalidade española.
Tamén se incrementaron, nun 13,43 %, as denuncias, que sumaron 51.132 fronte ás 45.078 do último trimestre de 2022. Tres de cada catro desas denuncias, o 70,02 %, foron presentadas pola propia vítima, mentres que a súa contorna familiar denunciou os feitos nun 1,7 % dos casos.
O número de mulleres que se acolleron a dispénsaa do deber legal de prestar declaración aumentou nun 4,69 % respecto ao ano anterior. En total, foron 4.795 mulleres, é dicir, o 9,63 % das vítimas.
Os xulgados de violencia sobre a muller adoptaron entre outubro e decembro de 2023 un total de 6.991 ordes de protección, o 67,3 % das 10.386 solicitadas #ante estes órganos xudiciais. A estas engádense as 1.670 ordes adoptadas polos xulgados en funcións de garda, o 77 % das 2.169 peticións recibidas.
No período analizado, os xulgados impuxeron 15.698 medidas de protección de carácter penal (derivadas das ordes de protección e doutras medidas cautelares de protección e seguridade das vítimas), sendo as máis frecuentes a orde de afastamento (70,43 % sobre o total) e a prohibición de comunicación (67,54 %).
Ademais, os xulgados de violencia sobre a muller acordaron 4.943 medidas civís, sendo as máis habituais as relacionadas coa prestación de alimentos (19,57 % do total), a atribución da vivenda (14,49 %) ou a suspensión do réxime de visitas (12,17 %) e da garda e custodia (7,32 por cento).
O número de sentenzas ditadas polos órganos xudiciais en materia de violencia de xénero foron 16.426. Delas, o 79,03 % contiñan un fallo condenatorio e o 20,31 % restante eran absolutorias.
A porcentaxe máis elevada de condenas deuse nos xulgados de violencia sobre a muller, nos que o 91,41 % das 7.612 sentenzas ditadas contiñan un fallo condenatorio. Das 128 sentenzas ditadas polas Audiencias Provinciais, foron condenatorias o 79,69 %, mentres que os xulgados do penal impuxeron condenas no 68,17 % das 8.686 sentenzas ditadas.